Wolven | De wolf (Canis lupus) is een hondachtig roofdier

De wolf (Canis lupus) is een roofdier uit de familie hondachtigen (net zoals de vos). Wolven zijn de voorouders van de hond en kent meerdere ondersoorten.

Wolven en honden

Een hond en een wolf kunnen samen gezonde nakomelingen voortbrengen, hierdoor kunnen ze tot dezelfde soort gerekend worden.

De relatie tussen gedomesticeerde honden en wolven was voorheen een discussiepunt. Dit kwam omdat sommigen de jakhals als voorouder zagen, maar DNA-onderzoek heeft aangetoond dat het toch echt waarschijnlijker is dat de wolf de voorouder van de hond is.

Wolven en honden zijn ook vaak door de mens gekruist en zo zijn er verschillende rassen wolf-hondhybriden (ook wel wolfshonden genoemd) zoals:

Amerikaanse wolfshond
Kunmig wolfshond
Saarloos
Tamaskan
Tjechoslowaakse wolfshond
Alaskan Noble Companion Dog
Wolamute

Kenmerken

Wolven zijn zo’n 1 tot 1,5 meter lang van kop tot staart, de staart zelf is zo’n 30-50 centimeter lang. De schouderhoogte is zo’n 65 tot 80 cm.

Bij wolven zijn vrouwtjes zo’n 10% kleiner. Mannetjes kunnen tot wel 80 kilo wegen, vrouwtjeswolven tot wel 50 kilo.

Angstaanjagende tanden

Het gebit bestaat uit 42 tanden, waarvan onder andere 12 snijtanden en 4 hoektanden. Die hoektanden zijn 2,5 cm lang en zijn licht gekromd, sterk en … scherp! De kracht van de beet van een wolf is 15MPa, hiermee kan het been van een prooidier zo doorgebeten worden. Er wordt door de wolf niet gekauwd, maar het vlees wordt verscheurd en doorgeslikt.

De vacht

Een korte ondervacht en een hele dichte (en zachte) wintervacht zorgen ervoor dat de wolf koude gebieden prima kan leven. Zo kan een wolf prima rusten in een open gebied bij -40º (brrrrr).

De kleur van de vacht kan van zuiver wit tot verschillende tinten bruin, zwart, grijs, oker en blond zijn. Zwarte wolven vind je voornamelijk in Noord-Amerika.

Zintuigen van de wolf

De wolf kan heel goed horen, ruiken en zien. Zelfs tegen de wind in kunnen deze dieren op 300 meter afstand dieren ontdekken. Ook in het donker kunnen ze goed zien. De zichthoek (bij mensen 180º) is zo’n 250º tot 270º. Het gehoor dat tot 40 kHz, tonen die te hoog zijn voor mensen.

Wat eten wolven?

In groepen jagen wolven op grote hoefdieren zoals herten, wilde zwijnen en elanden, maar de wolf eet ook knaagdieren, konijnen, hazen, vogels en zelfs aas en afval.

Hoe leeft een wolf?

De wolft leeft in een roedel en is een social dier. Roedels zijn strak georganiseerd. Oorspronkelijk zijn wolven schemering -en dagdieren, maar omdat er veel op ze gejaagd wordt zijn ze in veel gebieden (waaronder Europa) actiever in de nacht geworden.

Wolven kunnen goed zwemmen en rennen. Met rennen behalen ze wel snelheden van 50-60 kilometer per uur. Een wolf met een eigen territorium legt wel 20-25 kilometer per dag af.

Net als bij veel andere dieren hebben ook de roedels van wolven een alfapaar. Normaal gesproken hebben dat mannetje en vrouwtje ook het alleenrecht op voorplanten. De overige dieren in de roedel zijn nakomelingen en blijven maximaal 2 jaar in de roedel. Hoe meer voedsel er in het gebied is hoe groter de roedels.

Concurrenten en vijanden

Onder de hondachtigen is de wolf vaak de baas. Zo doden wolven in Noord-Amerika bijvoorbeeld geregeld coyotes. In Eurazië gebeurt hetzelfde met jakhalzen. Ook wasbeerhonden en vossen zijn regelmatig de klos …

Vijanden van de wolf (behalve mensen) zijn met namen zwarte en bruine beren en gestreepte hyena’s. Wolven en katachtigen lijken elkaar voornamelijk te ontlopen al zijn er wel gevallen bekend van tijgers, die op wolven jagen.

Huilen

De bekendste manier van communiceren is natuurlijk het huilen. Het huilen wordt voor meerdere zaken gebruikt:

het bij elkaar houden van de roedel (meestal voor en na de jacht)
het waarschuwen van de roedel bij gevaar (vooral bij het nest)
elkaar vinden in onbekend gebied
communiceren over grotere afstanden

De wolf en mensen

De mens ziet de wolf als schadelijk sinds de mensen vee als schapen en geiten is gaan houden. Dit is ook de reden dat de mens op wolven is gaan jagen. In sprookjes en verhalen wordt de wolf neergezet als dier dat mensen aanvalt, met als hoogtepunt natuurlijk ‘Roodkapje‘ en ‘De wolf en de 7 geitjes’.

In de praktijk zal de wolf echter in de meeste gevallen vluchten voor een mensen. Het is heel uitzonderlijk dat mensen aangevallen worden door wolven

Mythologie

Het mythologische figuur ‘weerwolf’ doet de reputatie van dit prachtige dier natuurlijk ook geen goed, maar naast de slechte reputatie door sprookjes en verhalen is de wolf natuurlijk ook bekend van de legende van Romulus & Remus. Twee kinderen, die als wilden waren opgegroeid en gezoogd waren dor een wolvin en later de stad Rome stichten. Ook zijn wolven bekend van het verhaal ‘Jungle Boek’ waarin het jongetje Mowgli opgevoed werd door wolven.

Bij de Germanen werd de wolf als heilig gezien en werden wolven vereerd.

Waar vind je wolven?

Je vindt de wolf op het noordelijk halfrond. De wolf was vroeger het roofdier met het grootste verspreidingsgebied, dit komt omdat wolven zich net als vossen makkelijk aanpassen. Je vindt ze zowel op toendra’s, steppen en prairies als in dichte bossen en in de bergen.

Wolven in Nederland

In maart 2015 werd de 1e wolf in zo’n 150 jaar in Nederland gezien, Sinds 2017 bezoeken steeds meer rondzwervende wolven ons land. Op de website wolveninnederland.nl kun je alles over de wolf in Nederland bijhouden.

Wolven in Yellowstone National Park

Na een afwezigheid van 70 jaar werden tussen 1995 en 1997 wolven opnieuw geïntroduceerd in Yellowstone National Park. Deze 41 wolven zorgden voor een enorme ecologische kettingreacties, sommige dieren verminderden in aantal, sommige dieren kwamen juist weer terug naar het park …., maar het meest bijzondere aan de terugkeer van de wolven? De rivieren veranderden! Hoe dat gebeurde kun je zien in de video hieronder.