Heb je een zwak voor cavia’s? Dan hebben we iets leuks voor je: een soort cavia XXL. Maak kennis met de capibara!
Wat is een capibara?
Een capibara, of officieel een Hydrochoerus hydrochaeris, is een groot zoogdier dat veel weg heeft van een uit de kluiten gewassen cavia: hij kan zo’n 35 tot wel 66 kilo wegen als volwassen dier. Qua uiterlijk is het een bijzonder koddig dier dat het midden lijkt te houden tussen een cavia en een nijlpaard 🙂
De naam ‘capibara’ komt uit het Tupi, een taalfamilie uit Zuid-Amerika, waarin ka’apiûara ‘graseter’ betekent. De officiële naam voor het dier, Hydrochoerus hydrochaeris, is afkomstig uit het Grieks en betekent ‘waterzwijn’. En laat de capibara nu ook bekendstaan onder de Nederlandse naam ‘waterzwijn’!
De capibara of het waterzwijn is familie van de cavia, en meer in de verte ook familie van de chinchilla en de agoeti of goudhaas.
Je herkent de capibara gemakkelijk aan zijn gezichtsuitdrukking: het dier lijkt altijd ongeïnteresseerd of chagrijnig te kijken. Of misschien is ‘ie gewoon heel relaxed: hij laat zich immers ook graag als stoel of lift gebruiken door bijvoorbeeld vogels (op het land) of schildpadden (in het water).
Zo leeft de capibara
Capibara’s zijn gek op water, het zijn semi-aquatische zoogdieren. Ze leven in het bos, in tropische regenwouden en op de savanne, maar altijd in de buurt van water.
Met hun zwemvliezen zijn capibara’s volleerd zwemmers die wel tot 5 minuten onder water kunnen blijven. In dierentuinen zie je capibara’s ook graag een douche nemen onder stromend water.
Hoewel een capibara in principe zo’n 8 tot 10 jaar oud kan worden, wordt een in het wild levende capibara vaak niet ouder dan zo’n 4 jaar. Dit komt doordat de capibara als smakelijk hapje wordt gezien door best wat dieren, waaronder de jaguar, de poema, de kaaiman en de anaconda.
Wat eet een capibara?
De capibara is een herbivoor, wat wil zeggen dat hij leeft van planten. Zoals zijn naam ‘capibara’ (graseter) al doet vermoeden, is gras een favoriet maaltje. Ook waterplanten lust hij graag, net als fruit en boomschors. Ze zijn erg kieskeurig in hun menukeuze: lang niet iedere plant lusten ze. Verder doen capibara’s, net als bijvoorbeeld cavia’s, ratten en konijnen, aan coprografie: ze eten een deel van hun eigen uitwerpselen op.
Net als mensen kunnen capibara’s niet zelf de vitamine C aanmaken die ze nodig hebben om gezond te blijven. In het wild eten capibara’s een dieet dat hen aan vitamine C helpt. Als de dieren in gevangenschap leven, moet er echter actief op gelet worden dat de capibara’s voldoende vitamine C binnenkrijgen.
Leefgebied
De capibara is afkomstig uit Zuid-Amerika. Dit is ook waar je de capibara nu dan ook nog in het wild vindt. Ook in gevangenschap kom je ze vaak tegen in Zuid-Amerika: ze worden gehouden vanwege hun vacht en soms ook vanwege hun vlees. In sommige landen in Zuid-Amerika is het ongebruikelijk om capibaravlees te eten, terwijl het in andere landen juist wordt gezien als een belangrijke bron van proteïne.
In de Verenigde Staten kom je soms ook capibara’s tegen als huisdier, hoewel dat in sommige staten verboden is. Verder vind je capibara’s over de hele planeet in dierentuinen. In Japan worden de dieren in de winter zelfs soms verwend doordat ze dan in een ‘onsen’ mogen. Een onsen is een natuurlijke warmwaterbron met een temperatuur van 25 graden Celsius of hoger.
Capibara als huisdier: kan dat?
Op YouTube vind je allerlei filmpjes van Amerikanen die een capibara als huisdier hebben: in het zwembad, zonnebadend in de tuin, capibara’s die close zijn met de hond des huizes… Hoewel het in verschillende staten in de VS verboden is om capibara’s als huisdier te houden, komt de capibara als huisdier in Amerika best af en toe voor.
Maar wat nu als je ze in Nederland als huisdier wilt? Kan je zomaar een capibara kopen en die in je achtertuin zetten?
Het antwoord is: it’s complicated. Dat komt hierdoor: er is een Positieflijst zoogdieren. Dat is een lijst die in 2015 is opgesteld door de Nederlandse overheid. Op de lijst staan alle namen van zoogdieren die je wél als huisdier mag houden. De capibara staat hier niet op. Dat zou betekenen dat je ze in Nederland dus niet als huisdier mag houden.
Maar: de positieflijst is op het moment van schrijven niet meer geldig. Er wordt gewerkt aan een nieuwe lijst, en de website van de Rijksoverheid vermeldt expliciet over de oude lijst: ‘Op dit moment zijn er geen beperkingen om dieren te houden op grond van deze lijst’.
Zolang de nieuwe lijst met toegestane of verboden huisdieren er niet is, zou je kunnen stellen dat je ‘dus’ en capibara in het zwembad in je achtertuin mag hebben ronddobberen.
Maar dan is wel de vraag: hoe ga je het dier verzorgen? Heb je eigenlijk wel een zwembad in je achtertuin? En capibara’s zijn groepsdieren: in het wild leven ze in groepen. Wil je een blije capibara, dan zul je dus minstens twee capibara’s moeten houden. En alleen al de grote hoeveelheden hoogwaardig grashooi die je per dier in huis moet halen, maken de capibara niet bepaald een voordelig huisdier. Verder rijst nog de vraag: een capibara kopen, waar kan dat? De gemiddelde dierenwinkel of dierenopvang zal alleen cavia’s in de aanbieding hebben…
Al met al zouden we nooit aanraden om een capibara als huisdier te houden. Het is zeer moeilijk om het dier in gevangenschap een fijn capibaraleven te geven. De kans is daarnaast groot dat het dier uiteindelijk alsnog niet op de nieuwe lijst met in Nederland toegestane huisdieren komt. Ga het dier dus fijn in de dierentuin bekijken, bijvoorbeeld in Burger’s Zoo, ZooParc Overloon, Artis of GaiaZoo.
Wil je toch echt een Capibara in huis? Dan raden we aan om lekker een knuffel Capibara te kopen. Is ook schattig, toch?
Leuke weetjes: wist je dat ..
- … dit dier het grootste nog levende knaagdier ter wereld is? Vroeger waren er nog grotere knaagdieren, bijvoorbeeld de casteroides. Dat is een groot soort bever die wel zo’n 200 kilo woog en zo groot kon worden als een beer (!). Maar: er was vroeger een nóg groter knaagdier, een soort capibara XXL. De Josephoartigasia monesi, zoals het dier heet, leefde net als de capibara in Zuid-Amerika en kon 1000 kilo zwaar worden. Qua grootte moet je bij dit dier denken aan de afmetingen van een buffel… Daarbij valt de capibara in het niet.
- … uit onderzoek blijkt dat capibara’s een soort eigen immuunsysteem tegen kanker hebben ontwikkeld?
- … een capibara graag in de modder rolt en zich insmeert met modder? Dat doet hij niet omdat hij van vieze smurrie houdt, maar met een andere, veel slimmere reden: de modder beschermt zijn huid tegen de zon en houdt hem koel.
- … de capibara zeer populair is in Japan? Dat komt door het karakter Kapibara-san, een schattig, rond diertje dat het ronde figuur van de capibara benadrukt. Van Kapibara-san kun je in Japan allerlei merchandise kopen. Denk aan knuffels, figuurtjes, speelgoed, kleding, servies, tassen etc.