Weekdieren (Mollusca) zijn hele bijzondere dieren die we maar al te graag uitlichten. Op deze pagina ontdek je alles over deze koudbloedige beestjes en krijg je antwoord op de vraag: wat zijn weekdieren? Ze zijn misschien niet super schattig, maar interessant zijn ze absoluut. Wist je bijvoorbeeld dat de slak het enige weekdier is dat ook op het land leeft?
Weekdieren kenmerken
Een weekdier:
- is een koudbloedig dier
- heeft een slijmerige en natte huid
- is vaak tweeslachtig; dat betekent dat hij zowel man als vrouw is
- heeft geen botten en is daardoor deel van de ongewervelde dieren
- leeft voornamelijk in het water
- heeft vaak een schelp van kalk
- bestaat uit drie onderdelen: de voet, het lichaam en de mantel
We duiken even in de terminologie, want betekenen deze onderdelen eigenlijk? Met de voet bedoelen we het deel van het weekdier dat over de grond sleept. Wanneer we het hebben over de mantel, hebben we het specifiek over het deel van het weekdier dat het slijm produceert en het dier beschermt tegen uitdroging. Bij sommige soorten bevat de mantel kieuwen en bij tweekleppigen zorgt de mantel voor het opnemen van voedsel. Het lichaam is de rest van het weekdier.
Weekdieren soorten
Er bestaan ongeveer 60.000 tot 100.000 soorten weekdieren. Veel hè? Hoeveel soorten het er precies zijn weten onderzoekers niet, omdat veel ervan op de bodem van diepe oceanen leven. Ze zijn officieel onderverdeelt in acht aparte klassen waarvan de slakken, inktvissen en tweekleppigen het bekendst zijn. Op deze weekdieren lijst vind je de weekdieren die je vast wel zult herkennen bij naam:
- Mosselen
- Oesters
- Kokkels
- Huisjesslakken
- Inktvissen
- Naaktslakken
- Octopussen
- Pijlintvissen
Wat is het grootste weekdier?
Hoe lang hij precies is, weten we niet, maar wat we wél weten is dat de pijlinktvis het grootste weekdier is. Het grootste tweekleppige weekdier is de doopvontschelp. Deze schelp is ongeveer anderhalf meter groot en kan wel 250 kilo zwaar worden! Hij heeft een goede camouflage doordat er in grote getallen algen en koralen op groeien.
Voeding
Wat een weekdier eet, is erg afhankelijk van welke soort het is. Daarom hebben we per onderfamilie genoteerd wat er bij hen op het menu staat.
Inktvissen: een inktvis is carnivoor en eet kleine vissen, andere weekdieren, krabben en kreeften.
Slakken: met een radula – een tong die veel weg heeft van een rasp – worden kleine beetjes voedsel van het oppervlak geschraapt. De radula heeft duizenden microscopisch kleine scherpe tandjes die dit mogelijk maakt. Landslakken eten voornamelijk planten en schimmels. Zeeslakken eten algen of andere schelpdieren.
Tweekleppigen: deze schelpdieren filteren hun voedsel uit het water. Ze graven zich vaak in op de zeebodem en zuigen met een speciaal slangetje, de sifo, het zeewater op. Slim hè?
Weekdieren voortplanting
De voortplanting ziet er bij weekdieren een stuk anders uit dan dat je gewend bent van zoogdieren. De meeste soorten zijn namelijk tweeslachtig. Dit betekent dat ze zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen hebben. Omdat het per weekdier soort enorm verschillend is, leggen we het zo overzichtelijk mogelijk aan je uit.
Voortplanting slakken
Wanneer slakken zich voortplanten, worden beide partners vaak bevrucht. Alhoewel ze beide organen hebben, kunnen de meeste soorten niet zichzelf bevruchten. De eitjes zijn super klein en doorzichtig. De slak legt ze vaak in de bodem of onder stenen en delen van de boom. Na een week of drie (afhankelijk van de buitentemperatuur) komen de kleine weekdieren uit de eitjes gekropen. Het duurt ongeveer twee maanden voordat een slak volwassen is.
Voortplanting inktvissen
Bij de inktvis kan de bevruchting zowel in de eierstokken, eileiders, maar ook buiten het lichaam plaatsvinden. Wat wél zeker is, is dat een inktvis heel wat eieren tegelijk kan leggen. Bepaalde soorten zorgen ook voor de eieren totdat de jonge inktvisjes eruit komen. Dit is vaak zo’n uitputtend proces dat moeder inktvis hierna sterft. Andere soorten inktvissen kijken niet op of om naar hun pas gelegde eieren. Zodra de jongen uit het ei komen, zijn ze op zichzelf aangewezen.
Voortplanting tweekleppigen
Anders dan bij de andere weekdieren, bevindt de bevruchting buiten plaats in het water. De eitjes en zaadcellen worden door dit weekdier tegelijk het water in gespoten, waarna er een bevruchting plaatsvindt. De larve stroomt mee met de onderlinge stroming en vormt na vier weken een schelp. Zodra deze schelp begint te groeien, wordt deze zwaarder en zinkt hij naar de bodem. Of de tweekleppige het overleeft, is heel afhankelijk van de plek waar hij belandt. Daarom wordt maar een super klein deel van deze weekdieren volwassen.