De saola (Pseudoryx nghetinhensis) is misschien wel één van de meest zeldzame zoogdieren op deze wereld. Er leven naar verluidt enkele honderden in de landen Laos en Vietnam. Al zijn er maar elf (!) levend gespot door de mens. Het is daarom geen verrassing dat hij pas in 1992 ontdekt is en ook geen verrassing dat we er geen mooie foto van hebben. Je kunt wel wat foto’s vinden op wikipedia.
Kenmerken van de saola
Je zou het misschien niet zeggen, maar de saola is familie van de rund en niet van de antilopen. Ook al wordt dat wel vaak zo gedacht. Door de hoorns en witte vlekken op het gezicht gaat de saola ook wel door het leven als de Aziatische eenhoorn. Zowel de vrouwtjes als de mannetjes hebben hoorns die wel maximaal 50 centimeter lang kunnen worden. Op de snuit zitten klieren die ingezet kunnen worden om territorium af te bakenen en potentiële partners aan te trekken.
De saola: een zeldzaam en mysterieus dier
Doordat ze zo weinig worden gezien in het wild, weten we erg weinig af van deze prachtige zoogdieren. Eerdere pogingen om de saola in gevangenschap te houden, waren onsuccesvol. Alle gevangen dieren wisten het niet te overleven in de dierentuin. Hierdoor is het nog niet gelukt om een fokprogramma op te zetten en daarmee de diersoort van uitsterven te behoeden.
Leefwijze
Doordat er zo weinig over deze dieren bekend is, weten we weinig af van de leefwijze van deze evenhoevigen. Wat we wél weten is dat je de saola alleen tegenkomt in het Annamitisch gebergte op de grens van Vietnam en Laos. In een interview met Radio 1 gaf Gert Polet van het Wereld Natuurfonds aan dat je uit de hoorns de conclusie kunt trekken dat het geen bosdieren zijn. „Het is niet heel makkelijk om met zulke hoorns door de bomen te lopen,“ zei hij. „Ze zijn nu verdrongen naar het bos, omdat er steeds meer rijstvelden rond de bossen komen,“ aldus Gert Polet van het WNF. „Het dier is eigenlijk op de vlucht en kan alleen overleven in deze afgelegen gebieden.“ Waar ze dus eerst op vlakten leven, worden ze door toedoen van de mens gedwongen om op grote hoogte te leven, waar ze een teruggetrokken bestaan leiden. Ze worden namelijk nauwelijks gespot door de mens.
Bedreiging
Dat deze zeldzame dieren met uitsterven worden bedreigd, komt niet als een verrassing. Zeker wanneer je je beseft dat de saola in 1998 voor het laatst is waargenomen. Tot een bijzondere foto die werd gemaakt in 2013. Hierin werd na zoveel jaar weer een saola vastgelegd op camera. Een unieke vondst voor de natuurbeschermers in deze gebieden.
Gevaar voor de saola
De saola wordt bedreigd door ontbossing en illegale jacht. De dieren komen namelijk vast te zitten in vallen van stropers die eigenlijk voor andere dieren zijn bedoeld. Daar zijn ze in Azië van op de hoogte, want valstrikken en kampen van stropers worden met regelmaat opgespoord en vernietigd.
Bescherming
Er wordt met man en macht gewerkt om de saola tegen uitsterven te beschermen. Zo werkt het WNF samen met lokale natuurbeschermers om het leefgebied van deze dieren zo veilig mogelijk te maken.