Haaien

Wil je meer leren over deze prachtige waterdieren? Op deze speciale pagina leer je alles over de haai. Zo beantwoorden we voor je de vraag: is een haai een zoogdier? Ook geven we je verrassende haaien weetjes. Ben je er klaar voor?

Kenmerken van de haai

Laten we meteen beginnen bij de hamvraag van vandaag. Is een haai nu een vis of een zoogdier? De haai (Selachimorpha/Euselachii) is een kraakbeenvis en dat betekent dat het dus géén zoogdier is, maar een vis. We hebben de belangrijkste kenmerken van de haai voor je op een rij gezet:

• Het zijn kraakbeenvissen
• Ze komen voor in alle (!) zeeën
• Het zijn roofdieren
• Van de 400 soorten zijn er maar vijf gevaarlijk voor de mens
• Ze waren er al vóór de dinosaurussen
• Ze zijn familie van de rog
• Ze kunnen enorm goed ruiken – wat goed van pas komt tijdens het jagen
• Ze hebben geen botten, maar hun skelet bestaat uit kraakbeen

Haaien soorten

Er zijn ongeveer zo’n 400 soorten, dit zijn de bekendste soorten:

• Walvis haai
• Witte haai
• Blauwe haai
• Reuzenhaai
• Hamer haai
• Zee-engel
• Groenlandse haai
• Tijger haai
• Zebrahaai

Wat is de grootste haai ter wereld?

De grootste haai die ooit in onze zeeën en oceanen heeft gezwommen is de megalodon. Zoals zijn naam al doet vermoeden was deze haai enorm. Hij kon wel achttien meter lang worden en 50 ton wegen – en dat is ongeveer net zo zwaar als achttien volwassen olifanten! Zijn tanden waren gigantisch, waardoor het geen verrassing is dat deze haai de koning van de zee was. Deze gigantische haai is inmiddels al eeuwen uitgestorven

De grootste haai op dit moment is de walvishaai. Hij wordt gemiddeld acht meter lang en zijn eigenlijk heel ongevaarlijk. Je herkent ‘m aan zijn platte kop die ons doet denken aan – jawel – een walvis.

Wat is de kleinste haai?

De kleinste haai is maar zeventien centimeter lang. De dwerglantaarnhaai leeft voornamelijk van krill en kleine krabben en leeft in de diepe zeeën.

Het leefgebied van de haai

We schreven het al eerder: de haai leeft in elke zee. De meesten leven in een koraalrif in de oceaan, maar deze gebieden worden door het overbevissen van de zee bedreigd. We nemen een aantal leefgebieden van de haai met je door.

Haaien Noordzee

Je zou het misschien niet denken, maar er zijn ook haaien in de Noordzee. Er zijn ongeveer elf soorten haaien in Nederland gespot waaronder ook de reuzenhaai. Gelukkig zijn deze soorten niet gevaarlijk voor de mens. Je kunt dus deze zomer gewoon zorgeloos zwemmen in de Noordzee.

Haaien Middellandse Zee

In de Middellandse Zee loop je meer kans om een haai tegen te komen. Dit komt onder andere omdat er steeds meer gebieden in deze wateren beschermd worden tegen massale visserij. Hierdoor komen steeds meer vissensoorten terug en hun jagers ook. Zo zwemt de blauwe haai regelmatig langs de Spaanse kust.

Haaien Australië

Ben je dol op de haai? Dan is Australië dé plek om te bezoeken. De wateren rondom dit eiland zitten vol met haaien die vaak ook nog eens gevaarlijk zijn. De witte haai is namelijk vaak de veroorzaker van een haaienaanval op mensen. Hierdoor worden Australische kusten ook wel als ‘gevaarlijk’ gezien. Veel stranden hebben dan ook een haaien alarm die afgaat wanneer er een haai wordt gespot.

Het haaien skelet

Het skelet van een haai is enorm flexibel omdat het gemaakt is van kraakbeen. Hierdoor kan een haai zich vliegensvlug bewegen in het water. Ze hebben twee rugvinnen en een grote staartvin. Bijzonder zijn hun zintuigen, want deze zijn enorm ontwikkeld. Zo kunnen ze heel goed ruiken en kunnen ze (net als katten) heel goed zien in het donker. Ook gebruiken ze echo’s en watertrillingen om een prooi te signaleren. Maar dat is nog niet alles, want ze hebben ook kleine receptoren in hun kop waarmee ze kleine elektrische schokjes voelen en daarmee prooien in het zand kunnen opsporen. Gaaf hè?

Heel bijzonder zo’n haaientand

Vraag jij je af: hoeveel tanden heeft een haai? Dan hebben wij een leuk weetje voor je. Wist je namelijk dat een haaien gebit constant wordt aangevuld met nieuwe tanden? Hierdoor is een haaien bek altijd goed gevuld. Dit is ook de reden dat de tanden van een haai in meerdere rijen in zijn bek zitten. Hoeveel tanden een haai heeft, verschilt per soort.

Haaienhuid: lekker grof

De huid van een haai voelt aan als schuurpapier. Deze huid bestaat namelijk uit kleine tandjes die achterstevoren staan. Deze stevige huid dient als een soort bescherming voor gevechten en parasieten kunnen de huid ook niet binnendringen.

Wat eet een haai?

Haaien voedsel is voor iedere soort anders. De meeste haaien eten kleine vissen, garnalen, kreeften en krill. Hoe groter de haai, hoe groter zijn prooi kan zijn. De walvis haai is een uitzondering. Deze gebruikt zijn grote bek namelijk als een soort zeef voor plankton.

Waarom Orka’s de Schrik van Haaien Zijn

Hoewel haaien vaak worden gezien als de onbetwiste koningen van de oceaan, zijn er enkele dieren waar zelfs deze machtige roofvissen voor op hun hoede zijn. Orka’s, ook wel killer whales genoemd, staan bovenaan deze lijst. Deze majestueuze zeezoogdieren hebben een indrukwekkende jachttechniek ontwikkeld waarbij ze haaien kunnen omkeren, waardoor de haai in een toestand van tonische immobiliteit terechtkomt. In deze verlamde toestand is de haai weerloos en gemakkelijk te overmeesteren. Bovendien zijn orka’s zeer intelligente en sociale dieren, waardoor ze vaak in groepen jagen en hun prooi met strategische precisie benaderen. Voor haaien is de aanwezigheid van een orka in de buurt een duidelijk teken om op hun hoede te zijn

Haaien voortplanting

Vraag jij je af hoe paren haaien? Dat vertellen we je bij Dierpedia.nl. Alle haaien worden namelijk inwendig bevrucht, maar er zijn wel drie manieren waarop een baby haai ter wereld kan komen.

1. Eierbarend: het vrouwtje legt eieren in leerachtige zakjes in het zeewier en uit deze haaien eieren komen kleine haaitjes.
2. Eierlevendbarend: er worden levende jongen geboren uit een haaienei in het vrouwtje. Deze embryo’s eten vaak de nog onbevruchte eieren in het vrouwtje op. Dit zijn dus echte jagers.
3. Levendbarend: de kleine haaitjes worden levend geboren uit het vrouwtje, net als bij zoogdieren.

Er zijn dus meerdere antwoorden op de vraag: hoe worden haaien geboren? Bijzonder is dat een haai zich ook kan voortplanten zónder dat een vrouwtje in contact kan komen met een mannetje. Dit door middel van parthenogenese. , Speciaal hé, vind je niet?

Haaien weetjes

Ben jij al klaar voor je haaien spreekbeurt? Met deze weetjes verras je iedereen uit de klas. Wist je bijvoorbeeld al dat er een haaiensoort is die wel 500 jaar oud kan worden?

Wat is de gevaarlijkste haai?

Ondanks dat we als mensen vaak bang zijn voor haaien, zijn er maar een paar echt gevaarlijk voor de mens. De gevaarlijkste haai is misschien wel de witte haai. Maar deze haai valt de mens helemaal niet bewust aan. Ze vergissen een mens (voornamelijk) surfers voor een zeehond en laten dan ook meteen los wanneer ze doorhebben dat het een mens is.

Hoe oud wordt een haai?

Heel oud! Een Groenlandse haai kan namelijk wel meer dan 500 jaar worden. De walvishaai wordt zo’n honderd jaar, maar de meeste soorten worden niet ouder dan 30.

Hoe slapen haaien?

Een haai slaapt eigenlijk niet. Ze schakelen heel handig een deel van hun hersenhelft uit zodat deze kan rusten. De haai kan dan niet jagen maar rondzwemmen is geen probleem. Wanneer er gevaar dreigt, kan de hersenhelft zo weer ingeschakeld worden.

Haaien zijn daarnaast erg bedreigd. Het Wereld NatuurFonds heeft daarom een speciale pagina waarop je kunt lezen wat jij kan doen om deze prachtige dieren te redden.