Heb je wel eens gapende dieren gezien? Dit ziet er niet alleen schattig uit, maar heeft ook een belangrijke functie. Althans, dat blijkt uit nieuwe research vanuit de wetenschap. Wat blijkt? Gapende dieren met een groot brein hebben een langere gaap dan dieren met een kleiner brein. Hoe het precies zit, ontdek je in dit blog.
Gapende dieren? Dit is waarom ze gapen
Waarom gaapt een dier eigenlijk? “We gapen om onze hersenen te koelen,“ vertelt één van de onderzoeker aan de website Scientias. „Gapende dieren ademen dan koele lucht in en strekken de spieren rond de mondholtes. Zo verhogen ze de toevoer van koeler bloed naar de hersenen,” vervolgt hij op deze onderzoekswebsite. Onze hersenen functioneren minder goed zodra het te warm wordt. Dieren (maar ook mensen) beginnen daarom automatisch te gapen wanneer ze hun hersenen moeten afkoelen om alert te blijven. Interessant, vind je niet?
Het grote gaap-onderzoek bij dieren
Terug naar het onderzoek, want om de conclusie te trekken dat een gaap van dieren met een groot brein langer is dan de gaap van dieren met een kleiner brein, hebben onderzoekers heel wat gapende dieren bekeken. De onderzoekers hebben naar 1250 verschillende gapen gekeken van heel wat zoogdieren– en vogelsoorten. In de dierentuin gingen de onderzoekers gewapend met camera’s en een flinke dosis geduld op zoek naar gapende dieren. Bij iedere gaap werd bijgehouden hoe lang deze duurde.
De conclusie
Deze gegevens werden uiteindelijk gekoppeld aan de hersenomvang en de dichtheid van neuronen in het brein van het dier. De conclusie? De lengte van een gaap heeft niets te maken met de grootte van het lichaam; iets wat jarenlang onterecht werd gedacht. De lengte van de gaap heeft wél alles te maken met de grootte van het brein. Hoe groter het brein, hoe vaker (en langer) de dieren moesten gapen om hun hersenen te koelen.
Gapende dieren: vogels versus zoogdieren
De gaap van vogels en zoogdieren verschilt van elkaar. Dat is ook niet zo gek, want deze gapende dieren hebben een andere lichaamsopbouw en levensstijl. Zoogdieren gapen langer dan vogels en dat heeft te maken met de andere werking van de hersenen van vogelsoorten. Scientias verklaart het verschil als volgt: vogels hebben een hogere kerntemperatuur, waardoor het verschil met de temperatuur om hen heen groter is. Hierdoor koelt hun bloed redelijk snel af en is een lange gaap niet nodig om de hersenen af te koelen. De hersenen van vogels raken dus minder snel oververhit, waardoor lang gapen niet noodzakelijk is.
Een uitzondering: de naakte molrat
Een bijzondere uitzondering op deze conclusie is de naakte molrat. Dit dier gaapt namelijk haast net zo lang als een jaguar, terwijl het brein van de naakte wolrat echt een stuk kleiner is. De hersenen van een jaguar zijn wel driehonderd keer zo groot! Waarom de naakte wolrat zo lang gaapt in vergelijking tot alle andere gapende dieren is voor de onderzoekers nog een raadsel. In Scientias wordt als mogelijke redenen aangewezen dat de naakte wolrat geen zweetklieren heeft. Hierdoor is hij voor verkoeling wellicht afhankelijker van gapen dan andere dieren uit het onderzoek.
Geef een antwoord